rnrnrn
مالکیت فکری

مالکیت فکری

  • سید ابوالفضل عباس زاده
  • |
  • 02 ژوئن 2019
  • |
  • 2 دیدگاه



مالکیت فکریReviewed by رسول عطائیان on Jun 2Rating: 5.0مالکیت فکریمالکیت فکری همان‌طور که از اسمش مشخصه از دو کلمه مالکیت به علاوه  فکری تشکیل‌شده که تعاریف مختلفی از هردو کلمه وجود داره که شباهت‌ها و قرابت‌های نزدیکی به دارند که همین موضوع باعث ایجاد مترادف‌های معتقدی  مانند: مالکیت معنوی، ذهنی، صنعتی و حقوق فکری و.. شده و افراد رو دچار سردرگمی و اشتباه میکنه در ادامه این مقاله به توضیح کامل مالکیت فکری می‌پر معمولاً مالکیت باوجود اشخاص، اشیاء و ایده‌ها معنی پیدا میکنه و مفهومی ازجمله رابطه دائمی یا اعتباری بین فرد با اشیاء است که در پی آن، فرد دارای حق تصرف، بهره‌برداری، استعمال یا انتقال بر شیء یا فکر  را به او می‌دهد و تمامی منافع حاصل از آن‌هم به فرد مالک برمی‌گردد مگر در مواردی که قانون آن را مشخص کرده باشد

مالکیت فکری همان‌طور که از اسمش مشخصه از دو کلمه مالکیت به علاوه  فکری تشکیل‌شده که تعاریف مختلفی از هردو کلمه وجود داره که شباهت‌ها و قرابت‌های نزدیکی به دارند که همین موضوع باعث ایجاد مترادف‌های معتقدی  مانند: مالکیت معنوی، ذهنی، صنعتی و حقوق فکری و.. شده و افراد رو دچار سردرگمی و اشتباه میکنه در ادامه این مقاله به توضیح کامل مالکیت فکری می‌پردازیم

تعریف مالکیت فکری

معمولاً مالکیت باوجود اشخاص، اشیاء و ایده‌ها معنی پیدا میکنه و مفهومی ازجمله رابطه دائمی یا اعتباری بین فرد با اشیاء است که در پی آن، فرد دارای حق تصرف، بهره‌برداری، استعمال یا انتقال بر شیء یا فکر  را به او می‌دهد و تمامی منافع حاصل از آن‌هم به فرد مالک برمی‌گردد مگر در مواردی که قانون آن را مشخص کرده باشد

در خصوص واژه فکری هم عناوینی مانند صنعتی، معنوی، عقلانی و.. مطرح‌شده است که در بسیاری از موارد همگی به یک معنی هستند و توصیفی نظیر ابداعات ادبی هنری، علمی،صنعتی و فناورانه از افکار و ایده‌ها در رابطه با موضوعی خاص یا  توانایی فرد در فکر کردن به ایده  یا روشی خاص و یا شناخت اشیا و توان استفاده از آن است

خب حالا که معنی این دو واژه رو ازنظر حقوقی فهمیدیم مالکیت فکری رو این‌گونه بیان می‌کنیم؛ به‌تمامی حقوقی که به صاحبان آن اجازه تصرف، بهره‌برداری، استعمال، انتقال و فروش را می دهد و این حقوق دارای ارزش مادی و معنوی بوده وموضوع آن صرفاً شی‌ء یا اشیاء یا ماده فیزیکی نیست بلکه می‌تواند یک ایده، طرح، سخن، شعر، اختراع و.. باشد و با توجه به موضوع عناوینی مانند حق مؤلف، تکثیر، نشر، اختراع و حق مالکیت صنعتگران و تاجران برای علائم تجاری و.. بیان می‌شود که همگی به مالکیت فکری برمی‌گردد

مالکیت فکری

حقوق مالکیت فکری

می‌توان گفت که حقوق مالکیت فکری مجموعه‌ای از قوانین ومقرراتی است

که از اثرات ناشی از فکر، خلاقیت و ابتکار و اختراعات بشر حمایت کرده و در این راستا یک سری حقوق مادی محدود به زمان و حقوق معنوی دائمی به پدیدآورنده آن اعطاء می‌کند

حقوق مالکیت فکری اغلب در کشور ما به حقوق مالکیت معنوی ترجمه شده است

که به نظر می رسد کلمه معنوی به خاطر معانی گسترده اش آنگونه که باید و شاید حق مطلب را در رابطه با معنی مقصود مورد نظر ادا نمیکند

به عبارت روشن تر و به اصطلاح اهل منطق این کلمه جامع است اما مانع نیست

چرا که اغلب در مقابل مادی، صوری و ظاهری تعریف شده است، در حالی که مقصود و منظور این نوع مالکیت، حقوقی است

مطلب پیشنهادی:   يافته عجيب پژوهشگران درباره دنياي افراد كوتاه و بلند قد!

که نشأت گرفته از فکر، اندیشه و قوه تعقل انسان است

مالکیت فکری به‌طورکلی شامل حقوق مادی و معنوی می‌شود که برای هریک تعاریفی جود دارد

البته  انتظار نمی رود که مخترعین و صاحبین ایده و فکر همانند یک وکیل مالکیت فکری یا مشاور مسلط به حقوق مالکیت فکری،

از تمامی حقوق و تکالیف قانونی خود آگاه باشند و آنها را بکار ببرند

آگاهی از قوانین و مقررات مالکیت فکری هم در مرحله ثبت و هم در مرحله حمایت و حراست دارای اهمیت است

حقوق معنوی

حقوقی معنوی مالکیت فکری غیرقابل فروش و  غیرمالی است

به شکلی که در صورت اجرای طرح مستقیماً منفعتی که مربوط به پول باشد را برای صاحب اثر ایجاد نمی‌کند

و به‌طور مستقیم قابل ارزیابی و با معیارهای مالی و پولی نیست و جنبه مالی ندارد و به زمان و مکان هم محدود نیست

حقوق مادی

برخلاف حقوق معنوی به مسائل مالی و پولی می‌پردازد و هرگونه تصرف، بهره‌برداری، استعمال، انتقال و فروش برای مالک آن طرح جنبه پولی و مالی دارد.

حقوق مادی مالکیت فکری قابل دادوستد و فروش است و به‌طور مستقیم با معیارهای پولی و مالی قابل ارزیابی است.

و برای نمونه می‌توان آن محرک و انگیزه دهنده‌ای برای مخترعین و پژوهشگران دانست

به‌عنوان‌مثال اگر ما یک اختراع رو ثبت کنیم، تمامی حقوق و مزایای اون طرح بسته به قید زمان و مکان برای ما خواهد بود

که حقوق مادی ازجمله حق بهره‌برداری و ساخت، اجاره یا فروش و درامد حاصله از آن طرح برای مالک آن می‌باشد.

حقوق مالکیت فکری

قرارداد های مرتبط با حقوق مالکیت فکری

پس از ثبت و کسب حمایت های حقوقی نسبت به هر یک از مصادیق حقوق مالکیت ( اختراعاتف علائم تجاری، طرح های صنعتی، و آثار ادبی و هنری و…)

بیشتر در هنگام تعاملات تجاری با اشخاص دیگر، تنظیم یک قرارداد استاندارد که بتواند با اشراف بر کلیه اصول و قواعد ملی و بین المللی

در زمینه حقوق مالکیت فکری، پیش بینی مسائل حقوقی آینده را بنماید از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است

از جمله قرار داد های مرتبط با حقوق مالکیت فکری میتوان به قراردادهای انتقال حقوق ، قراردادهای اجاره بهره برداری و استفاده از حقوق، قرارداد فرانسیز ، قراردادهای انتقال تکنولوژی و دانش فنی ، قرارداد جوینت ونچر در ارتباط با حقوق مالکیت فکری و… اشاره کرد.

لازم به ذکر است که هر یک از قرارداد ها دارای اصول و الزاماتی هستند که

در تنظیم صحیح و استاندار آنها حضور یک متخصص ضروری به نظر می رسد

از آنجا که نوع و ماهیت «حق و مالکیت» در موضوعات حقوق مالکیت فکری، با سایر موضوعات سنتّی مالکیت

(مانند مالکیت زمین، اتوموبیل، و…) اساسأ دارای تفاوت های بسیاری میباشند

در همین خصوص نوع و ماهیت قرارداد های تنظیمی نیز بایستی در چهارچوب اصول و مقررات آن شکل گرفته

و به نحوی هماهنگ با آن مقررات تنظیم گردد تا تعارضات و مشکلات احتمالی برحال و آینده را بتواند پاسخ دهد

شما میتوانید جهت دریافت مشاوره در خصوص قراردادهای مالکیت فکری با کارشناسان این مرکز تماس بگیرید

قرارداد های مالکیت فکری

تاریخچه مالکیت معنوی

پیدایش سازمان جهاني مالكيت فكري به رويدادي در سال ۱۸۷۳ باز ميگردد،

در اين سال نمايشگاهي تحت عنوان نمايشگاه بين المللي مبتكرين در وين برگزار گرديد اغلب مدعوين اين نمايشگاه را به دليل “سرقت افكار” و عدم احترام به اموال معنوي تحريم نمودند

مطلب پیشنهادی:   اختراعاتی که نمی دانستید به دست زنان انجام شدند

آنها اعتقاد داشتن طرح ایده و اختراعاتشان پس از اتمام نمایشگاه کپی شده و هیچ حقی برای آن ها در نظر گرفته نشده است

در پي تلاش هاي صاحبنظران، ده سال بعد كنوانسيون پاريس درسال۱۸۸۳ براي حمايت از دارايي فكري برپا شد

و كشورهاي عضو براي ایجاد وظايف، يك اداره ي بین المللي ايجاد نمودند. در سال ۱۸۸۶ كنفرانس برن با هدف حمايت از آثار ادبي و هنري پا به عرصه ي ظهورگذاشت

و اداره اي نيز براي انجام امور اداري آن ايجاد گرديد.

در سال ۱۹۶۷ كنوانسيوني به نام تأسيس سازمان جهاني دارايي فكري در استكهلم با هدف ايجاد هماهنگي

بين اين دو اداره و توسعه ي ابزار لازم براي انطباق و بروز نمودن آنها تشكيل گرديد و در سال ۱۹۷۰ با نام وايپو آغاز به کار نمود.

در سال ۱۹۷۴ اين سازمان به عنوان يكي از شانزده آژانس وابسته به سازمان ملل معرفی شد

تا بتواند فعالیت های دارای فکری را ارتقا ببخشد و انتقال فناوری را به کشور های در حال توسعه تسهیل نماید و باعت توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی شود.

  • کنوانسیون پاریس راجع به مالکیت صنعتی (۱۸۸۳)
  • کنوانسیون برن راجع به مالکیت ادبی و هنری (۱۹۸۶)
  • موافقت نامه مادرید درباره ثبت بین المللی علایم (۱۸۹۱)
  • موافقت نامه لاهه درباره سپرده گذاری بین المللی طرح های صنعتی (۱۹۲۵)
  • موافقت نامه لیسبون برای حمایت از علایم منبع و ثبت بین المللی آنها (۱۹۵۸)
  • کنوانسیون جهانی کپی رایت ژنو (۱۹۸۲)
  • موافقت نامه جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری (Trips) (1994)

سازمان جهانی مالکیت فکری

وظایف سازمان مالکیت فکری

طبق مادهي چهار كنوانسيون استكهلم وظايف اين سازمان اينگونه تعريف شده است:

  • _طراحي و توسعهي ابزاري لازم براي افزايش كارآيي و اثربخشي فرآيند حمايت از دارايي فكري در دنيا و كمك به تصويب قوانين ملي در اين زمينه
  • _نظارت بر وظايف اجرايي اتحاديه هاي برن، پاريس و اتحاديه هاي وابسته
  • _همكاري در ايجاد، تشويق و حمايت از اجراي توافق نامههاي بين المللي در حمايت از دارايي فكري
  • _مساعدت هاي قانوني و فني در مورد دارايي فكري به كشورهاي عضو
  • _ارايه ي خدمات و فعاليت هاي مقتضي در جهت تسهيل حمايت از دارايي فكري و تدارك امكان ثبت بين المللي آنها

ارکان اصلی سازمان جهانی مالکیت فکری

  • مجمع عمومي:شامل كليه ي كشورهاي عضو وايپو و نيز اتحاديه ي برن و پاريس
  • کنفرانس یا اجلاس: شامل كليه ي كشورهاي عضو وايپو حتی درصورتی که عضو اتحادیه‌های برن و پاریس باشند یا نباشند؛
  • كميته همكاري یا کارگروه هماهنگی: شامل ۶۸ عضو مشخص از مجمع عمومی
  • دبیرخانه بین المللی یا دفتر بین المللی

مجمع عمومي و كنفرانس هر دو سال يك بار به صورت جلسات عمومي نشست دارد

و كميته ي همكاري سالانه يك بار تشكيل جلسه ميدهد. كليه ي اين چهار ركن تحت نظر دبيركل و با آراي مجمع عمومي تعيين ميگردد.

عضويت در وايپو براي كليه ي كشورهاي عضو اتحاديه هاي برن و پاريس

و نيز براي اعضاي سازمان ملل، آژانس بين المللي انرژي اتمي، دادگاه بين المللي عدالت و نيز دعوت مجمع عمومي براي عضويت آزاد است

مالکیت فکری در ایران

از دیر باز قوانینی درباره مالکیت فکری درایران وجود داشته که اولین آنها به سال ۱۳۱۴ برمیگردد

(تصویب قانون ثبت علائم و اختراعات ایران)البته این قانون برای حمایت از صنعت و مالکیت صنعتی تصویب شد و خبری از مالکیت ادبی و هنری نبود.

در سال ۱۳۱۰ قانون ثبت علائم و نام های تجاری در ایران تصویب شد که

مطلب پیشنهادی:   درخواست رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک از سازمان جهانی مالکیت معنوی

اولین قانون حمایت از حقوق مالکیت فکری و  فقط در زمینه حمایت از علائم تجاری محسوب میشد

در سال ۱۳۳۸ قانون اجازه الحاق دولت ایران به اتحادیه عمومی بین المللی، معروف به معاهده پاریس

برای حمایت از مالکیت صنعتی، تجاری و کشاورزی تصویب شد و بالاخره در سال ۱۳۸۰ هم ایران به عضویت کنوانسیون موسس سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) در بیاید

  • پیوستن ایران به کنوانسیون پاریس در تاریخ  ۳۸/۹/۲۴
  • لحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به اصلاحات کنوانسیون پاریس در تاریخ ۷۷/۸/۱۷
  •  عضویت در کنوانسیـــون مؤسس سازمان جهانــــی مالکیت معنوی” WIPO” در تاریخ  ۸۰/۷/۴
  •  پیوستن به موافقتنامه و پروتکل مادرید راجع به ثبت بین المللی علائــم تجارتی در تاریخ ۸۲/۱۱/۲۵
  •  پیوستن به موافقتنامه مادرید بمنظور جلوگیری از نصب نشانه های منبع غیرواقعی مبدأ  مصوب ۸۲/۱۱/۲۵
  • الحاق به موافقتنامه لیسبون در مورد ثبت و حمــایت بین المللی از اسامی مبدأ در تاریخ ۸۳/۱۱/۲۳
  •  تصویب اجازه الحاق به معاهده همکاری ثبت اختراع PCT (مصوب سال ۱۳۸۶)

اهمیت مالکیت فکری در کسب‌ و کار

با توجه به‌سرعت پیشرفت فن‌آوری و اطلاعات و تغییر رویکرد کسب‌وکارها به‌ شدت

به سمت کسب‌وکارهای اطلاعات محور و هماهنگ با سرعت علم و تکنولوژی و پررنگ شدن مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان در

حوزه کسب‌وکار،مالکیت فکری هم روزبه‌روز به اهمیت آن افزوده می‌شود امروزه از مالکیت فکری به عنوان شالوده و اساس شرکت‌ها یاد میشود

که این موضوع در دانش‌بنیان و دانش‌محور بیشتر به چشم می‌خورد

در عصر جدید  هر کسب‌وکاری که نوآوری و خلاقیت داشته باشد

احتمال موفقیت بیشتری نسبت به  رقبا دارد زیرا  امروزه تمامی محصولات و خدماتی ما استفاده می‌کنیم

دستخوش تغییر شده و همگام با نیاز مردم و تکنولوژی حرکت می‌کند و آگاهی مدیران و افراد از مالکیت فکری می‌تواند

در پیشرفت و توسعه و موفقیت کسب‌وکار نقش به سزایی داشته باشد

مالکیت فکری در کسب و کار و شرکت ها مزایایی و

حقوقی از جمله: حقوق انحصار ایده یا محصول ، تحکیم جایگاه در بازار ، توانایی جذب سرمایه گذاران ،

توانایی اعطای لایسنس به شرکت‌ها ، توانایی ثبت بین‌المللی و استفاده از مزایای آن و.. را به دنبال دارد

لازمه بدونیم مالکیت فکری مشروط به داشتن طرح و ایده نمیشود

بلکه راهکارهای برای ایجاد طرح و ایده اولیه، چگونگی صیقل دادن آن،

چگونگی بیان و عرضه آن، عملیاتی کردن طرح و تبدیل آن به

اختراع و طرح صنعتی، ثبت آن و دریافت گواهی و مجوز، بهره‌برداری از آن

و ورود آن به چرخه تولید و… هم از زیرمجموعه‌های مالکیت فکری است

مالکیت فکری مرکز تک

رشته دانشگاهی مالکیت فکری

با توجه به فراگیر شدن مالکیت فکری و اهمیت آن در دنیا امروزی

و تأثیر آن بر جوانب اقتصادی، فرهنگی، هنری .. و با تصويب توافقنامه‌های بین‌المللی در اين زمينه و تأکید بر اجراي آن‌ها،

نقش مالکيت فکري در تعاملات بین‌المللی بسيار افزایش‌یافته است

و برای همین هم وجود متخصصان و حقوقدان‌ها در این زمینه در هر کشور بیش‌ازپیش به چشم می‌خورد.

در کشور ایران هم رشته مالکیت فکری وجود دارد و دانشجویان پس از گذراندن کارشناسی رشته حقوق می‌توانند

در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مالکیت فکری اقدام به تحصیل نمایند دانشجویان

این رشته در مدت تحصیل خود مباحثی مانند: حقوق ثبت اختراعات، حقوق مالکیت ادبی ، حقوق علائم و نام‌های تجاری ، حقوق انتقال فنّاوری و دانش فنی ،

تعارض قوانین ، حقوق رایانه و نرم‌افزارهای رایانه‌ای ، حقوق مالکیت صنعتی ، ارزش‌گذاری فناوری، و … می‌پردازند

 

  1. mazinani@takidea.ir
    4 سال گذشته پاسخ

    با سلام خدمت شما دوست عزیز
    با توجه به اینکه اینگونه موارد توضیحات مفصلی دارد لطفا با ما تماس بگیرید.
    ۰۵۱-۹۱۰۱۰۱۱۷

05191010117
Contact راحت باشید، از ما بپرسید هر سوالی دارید!